عملیاتی‌سازی اقتصاد مقاومتی ضرورت امروز
رهبر معظم انقلاب همزمان با تشدید تحریم‌ها طی دیداری که در شهریور ماه سال ۱۳۸۹ با جمعی از کارآفرینان داشتند، برای اولین بار کلیدواژه «اقتصاد مقاومتی» را مطرح کردند. معظم‌له در این دیدار فرمودند: «از نظر نظام سلطه، گناه بزرگ ملت ایران این است که خودش را از زیر بار سلطه آزاد کرده؛ می‌خواهند مجازات کنند به خاطر این گناه، که چرا خودت را از زیر بار سلطه، ای ملت! آزاد کرده‌ای. این ملت راه را پیدا کرده. اصلاً محاسبات‌شان اشتباه است؛ نمی‌فهمند چه کار باید بکنند و چه کار دارند می‌کنند. خب، اما فشار می‌آورند؛ فشار اقتصادی از راه تحریم‌ها. ما باید یک اقتصاد مقاومتی واقعی در کشور به وجود بیاوریم.»(16/6/1389) پس از آن بود که واژه جدید «اقتصاد مقاومتی» به ادبیات اقتصادی کشور اضافه شد و به فراخور حال و روز اقتصاد کشورمان مورد بحث قرار گرفت. برای مفهوم اقتصاد مقاومتی در همین مدت تعاریف متفاوتی ارائه شده که هر یک از جنبه‌ای به این موضوع نگاه کرده‌اند.
اقتصاد مقاومتی به معنای تشخیص حوزه‌های فشار و تلاش برای بی‌اثر کردن آن تأثیرها است و در حالت آرمانی تبدیل چنین فشارهایی به فرصت است که برای رسیدن به اقتصاد مقاومتی باید وابستگی‌های خارجی کاهش یابد و بر تولید داخلی کشور و تلاش برای خوداتکایی تأکید شود. در تعریف دیگر اقتصاد مقاومتی آمده است ضرورت مقاومت برای رد کردن فشارها و عبور از سختی‌ها برای رسیدن به نقاط مثبت ملی. تعریفی که از اقتصاد مقاومتی صورت می‌گیرد، روش و مدل اقتصادی است که با اقتصاد ریاضتی تفاوت بسیاری دارد. با این وضعیت، طرح اقتصاد مقاومتی این مسئله را به ذهن متبادر می‌کند که اقتصاد باید در مقابل تهدید اقتصادی خارجی با وجود تحریم‌های اقتصادی مقاومت کند. در حال حاضر، ما درگیر جنگ اقتصادی هستیم و با وجود اقتصاد مقاومتی می‌توان در مقابل تهدیدها مقاومت کرد و مانع مسائلی، همچون از هم‌پاشیدگی اقتصاد شد. تلاش برای از هم‌پاشیدگی اقتصاد، از اهداف دشمن است. اقتصاد مقاومتی باید اقتصادی باشد که در پایان یک جنگ تمام‌عیار اقتصادی همچنان مقاوم و پابرجا و در عین حال پاسخگو در زمینه‌های گوناگون باشد. اقتصاد مقاومتی در رویارویی و تقابل با اقتصاد وابسته قرار می‌گیرد. اقتصاد مقاومتی نمی‌پذیرد که صرفاً مصرف‌کننده باشد، منفعل نیست و در مقابل اهداف اقتصاد سلطه ایستادگی می‌کند. حال اهدافی که باید از اقتصاد مقاومتی به دست آید، ویژگی‌ها و شاخصه‌هایی دارد که به صورت فهرست‌وار به آنها اشاره می‌شود:
ـ مقاوم بودن در برابر بحران‌ها، تکانه‌ها و تحریم‌های اقتصادی بین‌المللی؛
ـ تکریم و تقویت فرهنگ کار همراه با توسعه کار شایسته و کارآفرینی؛
ـ ارتقای قابلیت‌های رقابتی محصولات و خدمات؛
ـ ارتقای شاخص‌های سهولت کسب‌وکار و کارآفرینی؛
ـ جهت‌گیری اقتصاد مبتنی بر منابع به اقتصاد متکی بر نوآوری؛
ـ بازنگری مقررات و رویه‌های مرتبط با فعالیت‌ها با رویکرد شفاف‌سازی؛
ـ فعال‌سازی بخش خصوصی به منزله موتور و محرک اصلی رشد اقتصادی و صنعتی کشور؛
ـ حمایت از تولید ملی، کار و سرمایه ایرانی؛
ـ محدودسازی اقتصاد دولتی و آزادسازی اقتصاد؛
ـ مردمی‌کردن اقتصاد از طریق میدان دادن به فعالان بخش خصوصی و رفع موانع و مشکلات؛
ـ توجه به نخبگان و استفاده از فناوری نوین با میدان دادن به نخبگان در عرصه صنعت، تجارت و کشاورزی؛
ـ خلاصی از وابستگی به درآمد نفت، مصداق خوداتکایی؛
ـ فرهنگ‌سازی اولویت داشتن تولید بر واردات و خرید کالای داخلی؛
ـ ایجاد فضای رقابتی در بخش تولید و توزیع در برخی از گروه کالایی؛
ـ کاهش سطح بیکاری و ایجاد اشتغال پایدار؛
ـ کاهش وابستگی شدید بودجه سالیانه کشور به درآمدهای حاصل از فروش نفت خام.