قاچاق؛ دشمن تولیدکننده و واردکننده
قاچاق کالا و ارز و مشکلات مربوط به قانون جدید قاچاق کالا و ارز موضوعی است که پیرامون آن گزارش‌های فراوان و تحلیل‌های مختلفی صورت گرفته است. همه به این نکته اذعان دارند که قاچاق، دشمن تولیدکننده و واردکننده اصلی است. با اینکه 15 سال از تشکیل ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز می‌گذرد، اقدامات درخور توجهی در هر برهه صورت گرفته، ولی کافی نبوده است. روند تزایدی این پدیده شوم تبعات سنگینی را تاکنون در اقتصاد ما ایجاد کرده است و آمارهای ورود یا خروج قاچاق به قدری گسترش یافته که باید یک مبارزه جدی و خستگی‌ناپذیر در این بخش صورت بگیرد. وضعیت به نحوی است که رهبر معظم انقلاب بارها در مناسبت‌های مختلف تذکر داده و حتی یکی از روش‌های تحقق اقتصاد مقاومتی را مبارزه جدی با قاچاق کالا می‌دانند. به طور نمونه در دیدار سال گذشته مسئولان نظام با معظم‌له در 25 خرداد، ایشان فرمودند: «مسئله قاچاق خیلی مسئله مهمی است و با شوخی شوخی و آهسته‌کاری و مانند اینها هم کاری پیش نمی‌رود؛ باید یک کار جهادی قاطع انقلابی کرد.» حال برای تحقق منویات معظم‌له باید چند اقدام ضروری صورت بگیرد که به صورت اجمال به آنها اشاره می‌شود. سوء‌استفاده از معافیت‌های قانونی یکی از راه‌های قاچاق ورودی به کشور است که باید یک قانون جامع در این زمینه باشد تا برای افراد یا قشر خاصی تخصیص نیابد. برای نمونه بنا به اظهارنظر سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز حداکثر معافیت قانونی که برای ورود کالا از مبادی مشخص شده، پیش‌بینی شده 7/3 میلیارد دلار است؛ اما در سال 95 این میزان حدود شش میلیارد دلار بیشتر از حداکثر مجاز، یعنی حدود 6/9 میلیارد دلار بوده است. فرضاً آنچه قانون مشخص کرده 2/1 میلیارد دلار واردات از طریق کوله‌بری است که در سال گذشته به 6/3 میلیارد دلار رسیده است یا حداکثر واردات ملوانی و ته‌لنجی پیش‌بینی در قانون ۴۰۰ میلیون دلار که در سال گذشته به 3/2 میلیارد دلار رسیده است. همچنین همین قانون واردات کالاهای مسافری را حداکثر یک میلیارد دلار اجازه داده است، در حالی که این عدد نیز در سال گذشته به 8/3 میلیارد دلار می‌رسد. در این میان نقش نیروی انتظامی درباره مبارزه با قاچاق سازمان یافته در سال 95 ستودنی است. این نیرو بیش از 1100 باند قاچاق را متلاشی کرده که نسبت به سال ۱۳۹۴ حدود ۹۰ درصد رشد داشته است. همچنین مجموع کشفیات وزارت اطلاعات که در سال ۱۳۹۲ صد میلیارد تومان بود، در سال گذشته به ۱۰ هزار و ۳۷۰ میلیارد تومان رسیده است که این کشفیات وزارت اطلاعات در قالب ۹۹ پرونده کلان و قاچاق سازمان‌یافته بوده است. شناسه‌دار کردن کالاها یکی از کارهای بزرگ در مبارزه با قاچاق کالا به حساب می‌آید، هر چند در سال گذشته در وهله نخست به کالاهای سلامت‌محور مانند؛ دارو، لوازم آرایشی و بهداشتی و محصولات غذایی انجام گرفته است، ولی جا دارد برای کلیه کالاها تعمیم پیدا کند تا خریدار قدرت تشخیص کالای قاچاق در این حوزه‌ها را از کالاهای وارداتی یا تولید داخلی رسمی تشخیص دهد. برخورد با دانه‌درشت‌ها یا همان به اصطلاح یقه‌سفیدها آن هم در مبادی ورودی اقدام بجایی در مبارزه با قاچاق کالا است، زیرا بازرسی قاچاق در خرده‌فروشی راه‌حل نیست؛ بلکه دولت باید بدون ملاحظه‌کاری و داشتن نگاه راهبردی بازرسی را از گمرکات کشور که متولی خود اوست شروع کند.