کرامت انسانی گمشده جهان امروز
فاصله زمانی یکم ذیالقعده سالروز ولادت کریمه اهلبیت حضرت معصومه (سلاماللهعلیها)، تا یازدهم ذیالقعده سالروز ولادت ثامنالائمه حضرت امام رضا(ع)، همچنین تکریم حضرت شاهچراغ(ع) با عنوان دهه کرامت نامگذاری شده است؛ دههای که در آن جشنها و آیینهای شادباش و معنوی ملهم از آموزههای رضوی در سراسر ایران اسلامی و خارج از کشور به یمن قدوم موالید نورانی، برگزار میشود. در سخنان گهربار ائمه(ع)، گوهر کرامت زیر بنای اخلاق اسلامی به شمار میرود. در روایتی از امام هادی(ع) آمده است: «من هانت علیه نفسه فلا تأمن شرّه»؛ هر که کرامت نفس نداشته باشد (برای خود شخصیت قائل نشود) از شرّّ او در امان مباش. پیام دهه کرامت این است که نجات انسان معاصر در گرو توجه به پیشوایان دین و کلام خدا و پیام و ارزشهایی است که پرچمدار آن، ایران اسلامی است. نقطه فاصله ما با جبهه استکبار در همین مسئله است؛ زیرا جبهه حق جبهه دفاع از کرامت انسانی در مقابل دشمنان کرامت انسانی است. آنچه استکبار جهانی در جهان به منصه ظهور میرساند، دقیقاً بر اساس مقابله با کرامت انسانی است. در این دنیای وانفسا و پیچیدگیهای خاص آن انسان تنها با بازگشت به اصل خویش میتواند به کرامت دست یابد. این برگشت هم بدون شناخت و پرستش همان بزرگی که رمز آفرینش انسان است به دست نمیآید؛ چراکه وقتی بشر به راز آفرینش خود پی نبرد و تصور کند که پوچ و بیهدف به حال خویش رها شده، آنوقت تن به هر نوعی پستی میدهد و با این وضعیت حاضر میشود طوق بندگی اغیار به ویژه ظالمان، گردنکشان و مستکبران را به گردن بیندازد. در این صورت، وقتی گوهر کرامت از دست رفت، یا شکست، بازستاندن آن بسیار سخت خواهد شد. از دیدگاه ائمه(ع) انسان با کرامت نفس، خود را به گناه و معصیت آلوده نمیکند و مقام انسانی خویش را که همان عزّت نفس است ضایع نمیسازد. با این توصیف، دهه کرامت فرصت مغتنمی است که میتوانیم با برنامهریزی و سیاستگذاری به این اهداف دست یابیم برخی کارها چندان هم سخت نیست، گاهی با یک مدیریت خوب میتوان کار بزرگ و ظریفی را انجام داد که سالها از آن غافل بودهایم. توجه به کرامت انسانها در کنار مضجع امام رضا(ع) نمونهای است که مدتی است با تغییر مدیریتی آستان قدس شاهد آن هستیم؛ چراکه در همین مدت اندکی که از انتصاب آقای رئیسی در سمت تولیت مجموعه بزرگ آستان قدس رضوی میگذرد، شاهدیم که وی اقدامات شایستهای با هدف اعتلای کرامت انسانی را در دستور کار خود قرار داده است که میتواند نویدبخش بروز و ظهور یک عملکرد انقلابی و به بار نشستن ثمرات متعدد آن، نهتنها در مجموعه آستان قدس و شهر مقدس مشهد، بلکه در سراسر ایران اسلامی باشد.
در پایان باید گفت دین اسلام دو نوع کرامت برای انسانها بیان کرده است: 1ـ کرامت خدادادی و طبیعی که همه انسانها، مادامی که به اختیار خود با ارتکاب به خیانت و جنایت بر خویشتن و دیگران آن کرامت را خود سلب نکنند از این صفت شریف برخوردارند. 2ـ کرامت اکتسابی که از بهکارگیری استعدادها و نیروهای مثبتی در وجود آدمی و تکاپو در مسیر رشد و کمال و خیرات ناشی میشود. این کرامت، اکتسابی و اختیاری است و ارزش نهایی و عالی انسان به همین کرامت مربوط است. فرمول دستیابی به آن تنها پیشه کردن تقوای الهی است که امام علی(ع) در اینباره فرمودند: «کرامت و بزرگواری طلب کردم، پس نیافتم آن را مگر در تقوا؛ لذا با تقوا شوید تا بزرگوار شوید.» همچنین امام حسین(ع) در روایتی تأکید دارند، کرامت و بزرگواری حاصل نمیشود، مگر با تقوا؛ «ولا کرم الا بالتقوی». خداوند متعال در قرآن میفرماید که مرد یا زن بودن، اختلاف نژاد، لهجه، زبان و رنگها، پستها و مقامها و موقعیتها، هیچیک موجب کرامت یا مانع از آن نیست؛ بلکه معیار کرامت نزد خدا، همان تقوا است؛ انسان باتقوا کریم است.