فرجام سوئیفت
سوئیفت یک شبکه بین‌المللی ارتباط مالی بین بانکی است که تسهیلات و خدمات ویژه‌ای را از طریق مراکز رایانه‌ای در سراسر جهان ارائه می‌دهد و در حال حاضر بیش از ۹۷۰۰ بانک و مؤسسه مالی در ۲۰۹ کشور جهان عضو آن انجمن هستند. سامانه سوئیفت به‌منظور ارسال و دریافت هرگونه پیام ارزی در بین واحدهای ارزی بانک‌های داخل کشور و بانک‌های خارج از کشور استفاده می‌شود. این سامانه برای سرعت بخشیدن به انجام معاملات ارز و جلب رضایت مشتریان و همچنین هماهنگی تمام عملیات ارزی در سطح جهانی با استفاده از یک نرم‌افزار استاندارد مورد توجه واقع شده است. طرح عضویت ایران در شبکه سوئیفت، چندین سال طول کشید تا اینکه در سال ۱۳۶۹، بانک مرکزی، این موضوع را در دستور کار خود قرار داد و پس از آماده‌سازی نظام بانکی ایران در آذر ۱۳۷۱، درخواست ایران پذیرفته شد و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، به همراه بانک‌های صادرات، ملی، تجارت، ملت و سپه به عضویت این شبکه درآمدند. سامانه پیام‌رسانی سوئیفت قابل اطمینان است؛ به‌گونه‌ای که از تاریخ شروع فعالیت سوئیفت در سال 1977 تاکنون حتی یک پیام مالی بین بانکی مخدوش یا گم نشده است؛ بنابراین به جرئت می‌توان بیان داشت که براساس عملکرد سی سال گذشته سامانه جهانی سوئیفت، تقریباً صددرصد پیام‌های ارسالی و دریافتی از مبدأ تا مقصد بدون هیچ گونه اشکال و دخل و تصرفی مبادله شده است. مضافاً از سرعت، استاندارد و ایمنی نیز برخوردار است و صرفه‌جویی زیادی در هزینه‌ها می‌شود. پس از روشن شدن مزایای این سامانه، کنگره آمریکا در ۱۳ دی ماه ۱۳۹۰ قانون کاهش تهدید ایران و سوریه را تصویب کرد. در بخش ۲۲۰ این قانون، کنگره آمریکا ارائه خدمات پیام‌رسانی مالی به بانک مرکزی ایران و بانک‌های مشخص شده در قانون جامع تحریم ایران را ممنوع می‌کند. این تحریم یک تحریم ثانویه بوده و تمامی شرکت‌های پیام‌رسان چه آمریکایی و چه غیرآمریکایی را شامل می‌شود. اتحادیه اروپا هم در ۳ بهمن ۱۳۹۰ با تصویب تصمیم شورا، گستره تحریم‌های اعمالی علیه نظآم مالی ایران را بیشتر می‌کند. بر اساس همین تصمیم و نیز قانون کاهش تهدید ایران، شرکت سوئیفت در 25 اسفند 1390 در بیانیه‌ای مطبوعاتی اعلام کرد: «امروز سوئیفت به پیروی از تصمیم اتحادیه اروپا تصمیم گرفته است تا ارائه خدمات ارتباطی به بانک‌ها و مؤسسات مالی ایرانی که موضوع تحریم اتحادیه اروپا هستند، را قطع کند.» یکی از مسائل مناقشه‌برانگیز در برجام، میزان برداشته شدن تحریم‌هاست. از جمله تحریم‌هایی که درباره آن صحبت‌های بسیاری شد، تحریم خدمات پیام‌رسانی مالی است که مهم‌ترین مصداق آن در عرصه بانکداری جهانی، شرکت سوئیفت است. این خدمات در تسهیل فرایند همکاری بانک‌ها با یکدیگر بسیار مؤثر است و ناتوانایی بانک‌ها در استفاده از خدمات این شرکت، مشکلات بسیاری را برای آنها به وجود می‌آورد. در برجام نیز آمریکا در بخش ۴.۳.۱ از ضمیمه دوم متعهد به متوقف کردن این ممنوعیت شده است. با دستیابی به توافق جامع و نهایی هسته‌ای وین درباره برنامه هسته‌ای ایران بین ایران و گروه ۵+۱، «ولی‌الله سیف» رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران درباره امکان اتصال سوئیفت به همه بانک‌های کشور اظهار داشت: سوئیفت به‌منزله مرکز نقل و انتقالات بانکی از هم‌اکنون می‌تواند عملیات خود را در ایران آغاز کند، اما سؤال مهم این است که آیا این تحریم در اطلاعیه‌هایی که تاکنون دولت آمریکا منتشر کرده است، برداشته شده است؟ در نامه‌ای که اوباما به چهار وزارتخانه خود داده است، چیزی مشخص نشده است و تنها اوباما از دولتمردان خود خواسته است تا کاری کنند که تعهدات آمریکا در برجام اجرایی شود. در نتیجه اینکه اتحادیه اروپا تحریم سوئیفت را برداشته باشد یا نه، مسئله اصلی نیست؛ بلکه ابتدا باید دولت آمریکا ممنوعیت ارائه خدمات پیام‌رسانی مالی به مؤسسات مالی ایران را متوقف کند تا بعد تصمیم اتحادیه اروپا در برداشتن تحریم سوئیفت تحقق یابد.