ضرورت تقویت ارزش پول ملی
ضعف عملکردی دولت در حوزه اقتصاد از یکسو و بسته شدن منافذ ورود دلار به کشور، به خاطر فشارهای حداکثری تحریمها باعث شد تا تولید ناخالص داخلی کاهش یابد و از ارزش پول ملی کاسته شود و در مقابل، ارزش سایر ارزهای جهان رو به افزایش بگذارد. روند کاهشی حدود پنجهزارتومانی قیمت دلار در بازار آزاد از ۲۶ هزار تومان به کانال ۲۱ هزارتومانی طی دو هفته اخیر، در این برهه زمانی دلایل خاص خودش را دارد.
نکات تحلیلی: ازجمله مهمترین این تحولات میتوان انتظار فعالان بازار برای بازگشت احتمالی آمریکا به برجام با روی کار آمدن دولت جو بایدن و امیدواری برای آزادسازی منابع ارزی بلوکهشده ایران در کشورهای خارجی- بااینکه هنوز به واقعیت تبدیل نشده است- بار روانی زیادی ایجاد کرده است.2- پایین بودن حجم معاملات در بازار آزاد دلیل بعدی است؛ بااینکه قیمت دلار در بازار آزاد در کانال ۲۱ هزار تومان معامله میشود، اما در سامانه نیما که صادرکنندگان و واردکنندگان کشور، عمده ارز خود را از آن طریق تأمین میکنند و حجم بالایی از معاملات ارزی را شامل میشود، رفتار هیجانی مشابه بازار آزاد دیده نمیشود و قیمت هر دلار در کانال ۲۳ هزار تومان معامله میشود. به نظر میرسد از رفتار واقعی خریداران و فروشندگان ارز در سامانه نیما بهتر میتوان فهمید که روند قیمتی چگونه است. 3- ورود کارگزاریهای متعلق به بانکهای خصوصی برای انجام خریدهای کلان ارز با قیمتهای کف بازار میتواند دلیل بعدی در کاهش نرخ ارز باشد. حقوقیهای بازار بورس بهجای خرید و مدیریت سهام، عمده دارایی خود را در بازار ارز هزینه میکنند که خود این کار در قرمز پویشی بورس تأثیرگذار است.
نکته راهبردی: برخی افراد کاهش نرخ ارز و یا همان تقویت ارزش پول ملی در این برهه زمانی منتهی به انتخابات را اقدامی سیاسی تحلیل میکنند. فارغ از همه این دلایل، سیاستگذاری بانک مرکزی در خصوص مدیریت بازار ارز باید بهدوراز هیجانات غیرمنطقی و همچنین غیرسیاسی، بهصورت تدریجی متناسب با عوامل مؤثر بر عرضه و تقاضای ارز در بازار حرکت نماید تا در یک فرایند زمانی به یک تعادل نسبی برسد. ناگفته نماند افزایش نرخ ارز علاوه بر کاهش قدرت خرید و کوچک شدن سبد معیشتی، سلب رفاه اقتصادی و اجتماعی، تبعاتی همچون گسترش شکاف طبقاتی، فقر و افزایش ظرفیت اعتراضات و بیاعتمادی جامعه و مهمتر از همه تضعیف پرستیژ بینالمللی ایران را در پی دارد و جا دارد دولت در وقت باقیمانده و دولت بعدی یکی از اولویتهای فوریتدار خود را تقویت پول ملی قرار دهد.