در حوزه اقتصاد موضوعات کلان و مهمی وجود دارد که این روزها دو محور نسبت به موضوعات دیگر، بیشتر در اخبار و تحلیل‌های روز به آنها پرداخته می‌شود؛ یکی جنگ اقتصادی و دیگری، نوسانات بازار است. جنگ اقتصادی، شیوه‌ای نوظهور برای عنادورزی با کشور هدف است که در ظاهِرِ تقابل با حاکمیت، جامعه را تحت فشار قرار می‌دهد. شیوه‌های عملیاتی و اجرا به روش‌های گوناگون پیگیری و دنبال می‌شود که نمونه‌های آنها با روش‌هایی متفاوت، چه در سطح جهان و چه علیه کشورمان استفاده می‌شود. که برخی از آنها عبارتند از:
1ـ محدودیت‌سازی سازمانی یا ایجاد ساختار، یا اینکه در ساختارهای موجود اخلال ایجاد می‌کنند.
2ـ تحریم؛ یکی از ابزارهای قوی در ستاد خارجی آمریکا است که از این سلاح بهره فراوانی می‌برند.
3ـ دامپینگ(ارزان‌فروشی مقطعی برای حذف رقیب).
4ـ تعرفه خاص.
5ـ نفوذ در حوزه تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی؛ کم‌هزینه‌ترین و آسان‌ترین راه برای اعمال تحریم‌های اقتصادی است.
6ـ جنگ تجاری؛ جنگ تجاری در شرایطی بین دو کشور در می‌گیرد که تراز تجاری یکی از دو طرف منفی شود. براین اساس، جنگ تجاری آمریکا علیه چین به دلیل تراز تجاری منفی آمریکا با چین است؛ با اینکه هر دو کشور عضو سازمان تجارت جهانی هستند، اما نمی‌توانند تعرفه بالایی را ایجاد کنند، چون کسی که وارد سازمان تجارت جهانی می‌شود در حوزه کشاورزی نهایت 5 درصد، در صنعت و خدمات 3 درصد می‌تواند تعرفه ببندد، ولی آمریکا 25 درصد تعرفه بست، اگر چه این وضعیت برای دو طرف به‌قدری شکننده بود که در اجلاس اخیر توافق کردند 90 روز از ابتدای سال 2019 مسکوت بماند. همه این اقدامات به دلیل حمایت از تولید داخلی است، تا با این روش تراز را مثبت کنند. بنابراین یکی از روش‌های رایج برای کاهش تراز منفی، جنگ تجاری است.
7ـ شوک ارزی از دیگر روش‌های رایج در جنگ اقتصادی است که در چند برهه علیه کشورمان اعمال شده است. حال برای مقابله با مشکلات ارزی در کشور ظرفیت‌هایی داریم که در ابتدا باید نظارت قوی در توزیع منابع ارزی صورت بگیرد و به دلیل تراز مثبت ارزی می‌توان از آن به آسانی عبور کرد، چون درآمد ارزی‌ها حدود 95 میلیارد دلار است. در حالی‌که اگر مصرف ارزی با توزیع منابع صورت بگیرد، مصرف ارزی حدود 51 میلیارد دلار است. در واقع، باید قدرت پول‌سازی را بالا ببریم، اما متأسفانه در این حوزه ضعیف هستیم. اگر قدرت پول‌سازی زیاد باشد و بتوانیم جاهای حساس را مدیریت کنیم، از آنجا می‌توان پول تولید کرد و دیگر آمریکا و سایر کشورها نمی‌توانند دست به تحریم بزنند. اما متأسفانه قدرت پول‌سازی در کشور پایین است. در این زمینه در کشور ظرفیت‌های فراوانی مانند حوزه نیروی انسانی، دانش‌بنیان، معدن و کشاورزی داریم. در حوزه کشاورزی در تولید 26 محصول، رتبه جهانی داریم. اگر این حوزه احیا و فرآوری شود، خود به قدرت پول‌سازی بالا می‌رود.
یکی دیگر از مسائلی که قدرت پول‌سازی را بالا می‌برد، غذای حلال است. سال گذشته 710 میلیارد غذای حلال در جهان فروش رفته است که هم 30 درصد گران‌تر بوده و هم با کسری 30 درصدی مواجه بوده است، در حالی که می‌توان گفت، در سطح جهان هیچ کالایی با کسری مواجه نیست؛ یعنی تقریباً هیچ کالایی در جهان خلأ تولیدی ندارد. وقتی ما در کشوری هستیم که ذبح شرعی انجام می‌دهیم، می‌توانیم از برندهای حلال پول خوبی به دست آوریم. اما کشورهایی مانند تایلند، رژیم صهیونیستی، انگلیس، آمریکا و ارمنستان نمی‌توانند وارد این حوزه شوند و غذای حلال برای جهان تولید کنند. این حوزه به آزاد شدن ظرفیت‌ها نیاز دارد.
افزون بر نظارت و آزادسازی ظرفیت‌ها برای دور زدن تحریم‌ها روش‌های خاصی وجود دارد که تجربه و مدیریت تحریم‌ها از جمله آنهاست. استفاده از ارز دیجیتال هم می‌تواند روش دیگری باشد. روی هم رفته باید گفت، با ظرفیت‌های اقتصادی که در کشور وجود دارد، اگر آزادسازی صورت بگیرد توان عبور از این وضعیت را داریم.
