شلیکهای پیدرپی جنگ تجاری
ترامپ هم در شعارهای تبلیغاتی و هم در اجرای برنامههای اقتصادی خود به بهانه حمایت از تولید داخلی هر از چند گاهی یک تصمیم اقتصادی میگیرد که نوسانات سنگینی در اقتصاد جهان، به ویژه برخی از کشورها مثل اتحادیه اروپا، چین و برزیل و حتی کانادا ایجاد میکند و شاخص بازارهای بورس کشورها را با کاهش قیمت مواجه میسازد. در ابتدای کار و در مرحله اول پیش از اعمال تعرفه وارداتی آمریکا بر روی فولاد و آلومینیوم، ترامپ با اتهامات ارزی ادعا میکرد، چین با دستکاری در میزان یوآن و پایین نگه داشتن این نرخ موجب میشود کالاهای صادراتی چینی از مزیت قیمتهای پایین در برابر رقبا بهرهمند شوند. در مرحله بعد یا همان مرحله دوم ترامپ با فرمان وضع تعرفه ۲۵ درصدی بر واردات فولاد و تعرفه ۱۰ درصدی بر آلومینیوم، جنگ تجاری را بهصورت فراگیر آغاز کرد. اتحادیه اروپا قبل از اقدام ترامپ به افزایش تعرفههای فولاد، آلومینیوم و خودرو، تهدید کرده بود که فهرست بلند بالایی از محصولات آمریکایی را مشمول تعرفههای گمرکی میکند، ولی در نهایت به انفعال روی آورد. اما چین روز دوشنبه (13 فروردین ماه 139۷) در برابر تصمیم رئیسجمهوری آمریکا، با وضع تعرفههای جدید برای گوشت خوک، میوه و دیگر محصولات آمریکایی پاسخ داد و تعرفههای جدید تا 25 درصدی خود را برای 128 کالای آمریکایی اعمال کرد. بعد از اعمال تعرفههای جدید از سوی دو کشور، موضعگیری تند گنگ شوانگ، سخنگوی وزارت خارجه چین در نشست مطبوعاتی نسبت به جنگ تجاری چین و آمریکا نشان از شتاب جنگ تجاری دارد. وی در این نشست با یک موضعگیری قاطع گفت: «اگر آمریکا اصرار به مبارزه تجاری دارد، چین به طور قاطع تا آخرین لحظه میماند و کنار نمیکشد. چین نمیخواهد به جنگ تجاری بپردازد، اما ما از نبرد تجاری هراسی نداریم. اگر کسی به جنگ با ما اصرار دارد و بخواهد وارد حریم خانه ما شود، ما قاطعانه تا پایان باقی میمانیم و مبارزه خواهیم کرد.» اگرچه سیاستهای اتخاذی ترامپ به بهانه حمایت از تولید کشورش است، اما به شدت مورد انتقادهای داخلی قرار گرفته و قانونگذاران ارشد جمهوریخواه و صنایع مختلف از خودروسازی تا نفت و تجهیزات ساختوساز به شدت از آن انتقاد کردهاند. برای نمونه، سناتور پت رابرتس که ریاست کمیته کشاورزی اتاق بازرگانی آمریکا را بر عهده دارد، در این باره خطاب به ترامپ گفته است: «هر بار که اینکار را انجام میدهی، با یک اقدام تلافیجویانه روبهرو میشوی. کشاورزی هدف شماره یک است. به نظر من این اقدام برای اقتصاد کشاورزی به شدت ضد تولید محسوب میشود.» در این بین نخستین پسلرزه جنگ تجاری ترامپ با چین، کشاورزان آمریکایی را گرفته است. با توجه به اوضاع بد اقتصادی آمریکا به ویژه در بخش کشاورزی، کارشناسان معتقدند با امضای این فرمان و اقدام متقابل چینیها این روزنه نجات نیز بسته و اقتصاد جوامع روستایی آمریکا با بحرانی عمیق مواجه خواهد شد. البته ناگفته نماند آمارها نشان میدهد که کانادا ۱۶ درصد از تقاضای فولاد آمریکا را پاسخ میدهد، در حالی که چین تنها ۲ درصد از این تقاضا را پاسخگو است. بنابراین کانادا تاکنون بزرگترین صادرکننده فولاد به آمریکا بوده است و پس از آن کشورهای برزیل و کرهجنوبی در ردههای دوم و سوم قرار دارند. به همین دلیل اقدامات تلافیجویانه و اقدامات مقتضی در موضوع این تعرفهها از سوی کانادا و برزیل در دست بررسی است. بررسیهای کارشناسی دقیقتر روی دیگر سکه را بیشتر مبرهن میسازد. از آنجا که مدتی است آمریکا با کشورهای کانادا و مکزیک وارد مجادلهای بر سر پیمان نفتا شده و خواستار بازبینی آن است و ماهها مذاکرات فشرده در این زمینه نتوانست پیشرفت معناداری برای این کشورها داشته باشد. بهنظر میرسد این بار ترامپ نوک پیکان خود را به سمت کانادا که بزرگترین صادرکننده فولاد به اقتصاد بزرگ آمریکا است نشانه گرفته است.