اخلاق‌آموزی از اسوه اخلاق
28 صفر سالروز رحلت جانسوز پیامبر گرامی اسلام، حضرت محمّد مصطفی (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و نیز شهادت مظلومانه فرزند غریبش حضرت امام حسن مجتبی(ع) و 30 صفر شهادت امام رئوف و مهربان امام رضا(ع) است؛ سه مصیبت جانکاهی که جهان اسلام را برای همیشه تاریخ عزادار کردند.
اما وظیفه امروز پیروان ائمه معصوم (علیهم‌السلام)، درس گرفتن، الگو و اسوه قراردادن رفتار و سلوک اخلاقی و به کارگیری آنها در زندگی فردی و اجتماعی است، زیرا آنچه در این گونه مسائل مهم به نظر می‌رسد، عبرت‌آموزی است؛ یعنی از حال به گذشته رفتن و گذشته را بررسی کردن و از آن پند گرفتن. عبرت‌آموزی از این‌گونه مسائل به این معناست که انسان همواره آن وقایع و حوادث را مطالعه کرده و جامعه خود را با آن مقایسه کند تا بفهمد در چه شرایط و وضعیتی قرار دارد، چه چیزی او را تهدید می‌کند و چه چیزی برای او لازم است و چه نوع اخلاقی از بزرگان دین را باید اسوه، سرمشق و الگوی خود قرار دهد. یکى از آن شاخصه‌هاى پر اهمیت در پیشرفت اسلام، اخلاق نیک و پرجاذبه پیامبراکرم(ص) در برخورد با انسانها بود. این خلق نیکوی پیامبر(ص) تا بدان حد تأثیرگذار بود که در پیشرفت اسلام نقش بسزایى داشت و امروز یکى از عوامل مهم پیشرفت و گسترش اسلام قلمداد می‌شود. در فرازى از گفتار امیرمؤمنان حضرت على(ع) در شأن اخلاقی پیامبر(ص) چنین آمده است:
«رفتار پیامبر(ص) با همنشینانش چنین بود که دائماً خوشرو، خندان، نرم و ملایم بود. هرگز خشن، سنگدل، پرخاشگر، بدزبان، عیب‌جو و مدیحهگر نبود. هیچ‌کس از او مأیوس نمىشد و هر کس به در خانه او مىآمد، نومید باز نمىگشت. سه خصیصه را از خود دور کرده بود؛ مجادله در سخن، پرگویى و دخالت در کارى که به او مربوط نبود. او کسى را مذمت نمىکرد و از لغزشهاى پنهانى مردم جست‌وجو نمىنمود، جز در مواردى که ثواب الهى داشت سخن نمىگفت، در هنگام سخن گفتن به قدرى گفتارش نفوذ داشت که همه سکوت کرده و سراپا گوش مىشدند…»
با نگاه به فراز فوق درمی‌یابیم که گسترش دین اسلام به دلیل اخلاق و رفتار نیک و همراهی و نزدیکی پیامبر اسلام(ص) با مردم بوده است.
اما امروز و پس از گذشت بیش از 14 قرن از آغاز رسالت پیامبر اعظم(ص) باید با یک نگاه عبرت‌آموز و آسیب‌شناسانه خلق‌وخوی خود و جامعه را بررسی کنیم و ببینیم چه میزان از اخلاقیات و الگوهای ائمه معصوم (علیهم‌السلام)، به‌ویژه پیامبر گرامی اسلام(ص) را عملی کرده‌ایم و اهداف بنیادی دین که رویکرد اخلاقی، فضیلت‌محور و پایبندی به ارزش‌های معنوی و اخلاقی است، در چه وضعیتی قرار دارد.
برپایی حکومت اسلامی، پاسداری از ارزش‌های اخلاقی و دینی وظیفه آحاد مردم، به ویژه در اوضاع کنونی است و یافتن الگوهای ارزشی و اخلاقی برای اداره جامعه، در تمام ابعاد، نیاز قطعی است، تا از یک سو توانایی دین را در اداره جامعه اثبات کنیم و از سوی دیگر اسوه و سرمشقی برای دیگر مسلمانان در سراسر جهان باشیم.